شأن نزول سوره آل عمران
سوره آل عمران دارای 200 آیه و مدنی است و پس از سوره ی انفال یا اعراف ، نازل شد . دارای 3480 کلمه -14525 حرف می باشد.
هدف کلی نزول این سوره
غرض اصلی این سوره دعوت نمودن مومنان به اینکه در حمایت دین الهی وحدت کلمه داشته باشند موقعیت دقیق و حساس آنان را در برابر یهود و نصاری و مشرکین گوش زد نموده تا آنان علیه این دشمنان سرسخت که هر یک قصد خاموش نمودن چراغ روشن اسلام را داشتند قیام کرده و صبر و ثبات قدم را شعار خود سازند و چنان می نمایند که این سوره یک جا نازل شده باشد زیرا تمامی آیات آن که دویست آیه است با یک اسلوب تنظیم داده شده و مطالب مذکوره در آنها هم با یکدیگر تناسب و اغراض با هم پیوند کامل دارند زمان نزول آن در هنگامی بوده که کار رسول اکرم (ص) تا اندازهای استقرار پیدا کرده ولی بطور کامل پا بر جا نشده است چون در آیات آن از غزوه احد و مباهله با نصارای نجران همچنین درباره بعض از امور مربوطه به یهود ، وادار نمودن مسلمانان به قیام در برابر مشرکین ، دعوت نمودن آنان به صبر و ثبات و مربوطه تذکر اتی داده شده و همه اینها موید آن است که زمان نزول آن در اوقاتی بوده که مسلمانان به تمام قوی به دفاع دینی اشتغال داشتند و در این راه کوشش می نمودنداز طرفی در برابر فتنه یهود و نصاری که موجب سستی ایمان قلبی مسلمانان ن میشد قیام کرده و به مبارزه تبلیغاتی آنان پاسخ می دادند و از طرف دیگر با مشرکین عرب مشغول به زد و خورد شده و دور از اهل و دیار در حال جنگ و نا امنی به سر می برند این روزها کم کم داشت اسلام در دنیا منتشر می شد جهانیان علیه پیشرفت آن قیام کرده بودند و گذشته از یهود و نصاری و مشرکین عرب از طرف ممالک خارجی همچون دو کشور روم و ایران و مانند آن ، این مبارزات شروع شده ، جلو می رفت . لذا خداوند متعال در این سوره بعضی از حقایق دینش را به مومنین تذکر داده تا قلب آنان را پاکیزه کند و زنگ شبهات و وساوس شیطانی و تسویلات اهل کتاب را از دلشان بزداید همچنین به آنان روشن ساخته که خداوند از تدبیر ملکش آنی غافل نشده و در برابر اقدامات مخلوقات خود عاجز نیست و لکن دینش اسلام را اختیار کرده و جمعی را هم به سوی آن از راه عادت جا ریه و سنت دائمه که همان سنت و اسباب باشد رهبری نموده پس مومن و کافر هر دو روی سنت علل و اسباب باشد رهبری نموده پس مومن و کافر هر دو روی سنت اسباب ، جریان دارند و هر یک روزی جلو ه گری می کنند . روزی روز کافر و روزی هم روز مومنان است و دنیا ، دار امتحان و روزگار عمل است و هر کس به نتیجه کرده های خود در سرای دیگر می رسد.
منبع : یک جرعه آفتاب ، چکیده ای از شان نزول تمام سوره های قرآن ، علیرضا دهقان ص 15 .